پایندانی به تن و ضمانه بالنفس

حقوق خصوصی زرتشتیان دورة ساسانی که در مادیان هزار دادستان منعکس شده دو نوع پایندانی (ضمانت) را بازمی‌شناسد: پایندانی به خواسته (pāyandānīh pad xwāstag) و پایندانی به تن (pāyandānīh pad tan). مورد نخست که با ضمانه بالشیء/ ضمانه بالمال در فقه اسلامی قابل مقایسه است ابهام کمتری دارد، اما مورد دوم به دلیل فرمول‌بندی ظاهراً پیچیده و تا حدی به سبب زمینة حقوقی کمتر شناخته‌شدة آن، تا کنون به درستی شناسایی و بررسی نشده‌ و ارتباط عناصر آن مبهم باقی مانده است. برداشت ناصحیح و ترجمه‌های نادرست این موارد به برابرانگاری‌های واژگانی همچون tan/برده انجامیده و نتایج حقوقی اشتباهی همچون فرض بردگی در اثر بدهکاری در حقوق زرتشتی ساسانی را پدید آورده است. مقایسة این موارد با نوعی از ضمانت در فقه اسلامی که ضمانه بالنفس نامیده می‌شود و فرمول‌بندی و زمینة معنایی و حقوقی آن نیز به‌خوبی شناخته شده، حل معمای آنها را ممکن می‌کند. این مقاله قرابت این موارد حقوق زرتشتی ساسانی با موارد مشابه در فقه اسلامی را نشان می‌دهد.